Rating m.st. Warszawy - 2022 r. - Biuro Długu i Restrukturyzacji Wierzytelności

Rating krajowy

Ocena ratingu: AAA (pol) z perspektywą stabilną

Międzynarodowa agencja ratingowa Fitch Ratings, w dniu 26 września 2022 r., potwierdziła długoterminowy rating krajowy Warszawy na poziomie „AAA(pol)” z perspektywą stabilną oraz długoterminowy rating krajowy dla programu emisji obligacji do kwoty 3 mld zł i wszystkich emisji dokonanych przez Miasto w ramach tego programu, na poziomie „AAA(pol)”.

Agencja Fitch Ratings podjęła decyzje ratingowe dla jednostek samorządu terytorialnego (JST) podlegających ocenie agencji (w tym m.st. Warszawy), uwzględniające przewidywane skutki reformy fiskalnej „Polski Ład” na ich sytuację finansową. 

W ocenie Fitch Ratings, przewidziane w ustawie o dochodach JST subwencje, które będą wypłacane JST z budżetu państwa, będą niewystarczające by w pełni skompensować spodziewany spadek dochodów podatkowych. Wpłynie to negatywnie na zdolność obsługi zadłużenia i spowoduje, że samodzielny profil kredytowy (Standalone Credit Profile - SCP) przyznany gminom przed wprowadzeniem reformy, nie będzie adekwatnie oddawać obecnej zdolności do obsługi zadłużenia poszczególnych gmin.

Ocena skutków reformy podatkowej „Polski Ład” na zdolność obsługi zadłużenia ocenianych gmin, biorąc pod uwagę wszystkie podjęte oraz planowane w krótkim i średnim okresie działania zaradcze podejmowane przez oceniane JST w celu przeciwdziałania skutkom reformy, przekładają się na obniżenie samodzielnego profilu kredytowego m.st. Warszawy (SCP) o jeden stopień, z “aa-“ do “a+”.

Agencja utrzymała „wysoki średni” profil ryzyka Miasta oraz zaliczyła stabilność dochodów i zdolność do ich zwiększania jako „średnią”. Reforma podatkowa „Polski Ład” wpłynie negatywnie na dochody podatkowe gmin, w szczególności na dochody JST z tytułu udziału w podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT). Dodatkowe subwencje z budżetu państwa, przewidziane w ustawach zmienianych wskutek reformy podatkowej, działają po części stabilizująco na dochody JST przez co „średnia” ocena dla stabilności dochodów pozostaje niezmieniona. W ocenie Fitch, możliwość Warszawy do zwiększania dochodów podatkowych pozostaje średnio ograniczona, wobec braku dodatkowych źródeł dochodów, braku podwyższenia udziałów gmin w redystrybucji podatku PIT, jak również ze względu na górne limity dla stawek podatków lokalnych.

Fitch przewiduje, że gminy będą zmuszone do podjęcia działań zapobiegawczych, które mają przeciwdziałać spadkowi dochodów z tytułu udziału w PIT, do których należy przede wszystkim ograniczanie wydatków bieżących. Agencja utrzymała ocenę stabilności wydatków Warszawy na poziomie „średnim”, a możliwość ich dostosowania do malejących dochodów jako „mocną”.

Fitch ocenia obowiązujące w Polsce regulacje dotyczące długu oraz zarządzania płynnością w JST jako „średnie”, jednak polityka zarządzania długiem, płynnością i zobowiązaniami pozabilansowymi w Warszawie jest oceniana jako „mocna" za sprawą wdrożonych zaawansowanych praktyk zarządzania długiem i płynnością. Agencja oceniła również zarządzanie płynnością przez Warszawę jako „mocne”, pomimo wskazanego braku wsparcia płynności JST w sytuacjach awaryjnych ze strony władz centralnych.   

Rating międzynarodowy

Ocena ratingu: A- z perspektywą stabilną

Międzynarodowa agencja ratingowa Fitch Ratings, w dniu 26 września 2022 r., potwierdziła międzynarodowy długoterminowy rating Warszawy (Issuer Default Rating - IDR) dla zadłużenia w walucie zagranicznej na poziomie "A-" z perspektywą stabilną oraz międzynarodowy długoterminowy rating Miasta dla zadłużenia w walucie krajowej na poziomie „A-“ z perspektywą stabilną.

Międzynarodowy długoterminowy rating Miasta nadal pozostaje ograniczony ratingiem Polski, który jest obecnie o dwa poziomy niższy od samodzielnego profilu kredytowego Warszawy (żadna jednostka samorządu terytorialnego w Polsce nie może mieć zagranicznej oceny wiarygodności kredytowej wyższej od oceny ratingowej kraju). Uzasadnienie potwierdzenia ratingu międzynarodowego przedstawione przez agencję jest tożsame z przesłankami przedstawionymi dla potwierdzenia ratingu krajowego.

Z dniem 26 września 2022 r. ratingi Warszawy zostały zdjęte z listy obserwacyjnej ze wskazaniem negatywnym (Rating Watch Negative; RWN), na której pozostawały od 3 grudnia 2021 r.

 Ocena ratingu: A2 z perspektywą negatywną

Międzynarodowa agencja ratingowa Moody’s Investors Service, w dniu 4 listopada 2022 r. potwierdziła długoterminowy rating Warszawy na poziomie A2. Jednocześnie agencja dokonała obniżenia perspektywy ze stabilnej na negatywną. Perspektywa wskazuje na oczekiwania dotyczące ewentualnych zmian oceny ratingowej w przyszłości.

W ocenie agencji, zmiana perspektywy spowodowana jest czynnikami zewnętrznymi, niezależnymi od  Warszawy, powodującymi pogorszenie sytuacji miasta. Są to negatywne zmiany regulacyjne w obszarze podatku od osób fizycznych (PIT), wprowadzone w ramach programu „Polski Ład”, skutkujące znaczącym obniżeniem dochodów Warszawy  i w konsekwencji prowadzące do wzrostu deficytów miasta w latach 2023-24 oraz zadłużenia.

Zdaniem agencji wprowadzone zmiany w zakresie dochodów JST zwiększają niepewność w obszarze planowania budżetowego Warszawy, zmniejszają transparentność systemu finansowania, a mechanizmy kompensujące utratę przez Warszawę dochodów z PIT są niewystarczające. Do czynników wpływających na decyzję o obniżeniu perspektywy agencja zalicza również sytuację makroekonomiczną i geopolityczną (w tym wojnę w Ukrainie) i związaną z tym presję na wzrost wydatków.

Agencja Moody's uważa, że znaczące obniżenie dochodów, przy ograniczonych rekompensatach od polskiego rządu oraz  presja na wzrost wydatków bieżących ze względu na rosnące ceny sprawią, że planowanie i realizacja  budżetu będą w przyszłości trudniejsze zwłaszcza w kontekście mniej przewidywalnych ram instytucjonalnych.

Ze względu na znaczne wydatki kapitałowe na transport publiczny, projekty efektywności energetycznej i infrastrukturę, opiekę zdrowotną oraz edukację, Warszawa będzie musiała liczyć się z większymi potrzebami finansowymi, co spowoduje wzrost zadłużenia bezpośredniego i pośredniego netto. Jednocześnie agencja uznała poziom zadłużenia Warszawy za umiarkowany w kontekście porównań międzynarodowych.

Potwierdzenie ratingu Warszawy na poziomie A2, równym ocenie ratingowej Polski, odzwierciedla mocne strony profilu kredytowego miasta, w tym jego silną i dobrze zdywersyfikowaną bazę ekonomiczną, dobrą sytuację płynnościową, poziom zadłużenia nie generujący nadmiernego ryzyka. Agencja wskazała też, że mocną stroną Warszawy jest ostrożne podejście do zarządzania finansami miasta, uwzględniające planowanie w długim horyzoncie czasowym, co pozwala na wczesną identyfikację zagrożeń i podjęcie odpowiednio wcześnie działań dostosowujących.

Zdaniem agencji przywrócenie perspektywy stabilnej może nastąpić w wyniku wystąpienia jednego lub kilku czynników: lepszych od oczekiwanych wyników operacyjnych; ograniczonego wzrostu zadłużenia przy zachowaniu bezpiecznego poziomu płynności; poprawy ram instytucjonalnych, w tym zwiększenia transferów kompensujących ubytek dochodów; podwyższenia ratingu państwa. Z kolei obniżenie ratingu jest możliwe w przypadku wystąpienia negatywnych zmian w obszarach wskazanych powyżej.